ئەنجامنامەی پازدەهەمین کۆنگرەی جڤاتی گشتی کەنەکە

پانزەهەمین جڤاتی گشتی کەنەکە لە رۆژانی ٢٥، ٢٦ و ٢٧ ی خەرمانان ٢٠١٥ لە برۆکسلی پایتەختی بەلجیکا بەسترا، بە بەشداری زیاتر له ٢٠٠ ئەندام و ژمارهیهکی زۆر له پارت رێکخراو و دهزگای سیاسی و مهدهنی له ههرچوارپارچهی کوردستان و تاراوگه پێکهێنا. له کارنامەی کۆبوونەوەکەدا، بارودۆخی سیاسی و پێشھاتە ھەنوکەییەکانی کوردستان، رۆژھەڵاتی ناوەڕاست و جیھان بە بەرفراوانی وتوووێژیان لەسەر کرا. پەیامی بهشێکی زۆر پارتی سیاسی و، رێکخراوە سڤیلهکانی کوردستان و تاراوگە پێشکهش کران.

لە ئهنجامی گفتوگۆ و وتووێژەکاندا ئەم خاڵانەی خوارەوە وەک پێشنیار راسپاردە و داواکاری خرانە روو:

1. کەنەکە وهک دهزگاو چهترێکی نهتهوهیی و نیشتمانی بهردهوامیی و بههێزکردنی خۆی به ئهرکێکی پێویست دهزانێ.

2. کەنەکە ، پشتگیری دەستکەوتەکانی گەلەکەمان لە ھەموو بەشەکانی کوردستان دەکات و ھەر دەستکەوتێک لە ھەر بەشێکدا بە سەرکەوتن بۆ ھەموو کوردستان دەزانێ. بۆیە داوا ھەموو پارت و رێکخستنەکانی کوردستان دەکات، کە رۆڵی ئەرێنی ببینن لە پشتگیریکردن و پاراستنیان.

3. کەنەکە داوادەکا کە ئاشتی و دیموکراسی لە بەکوری کوردستان دەستەبەربکرێت. بۆ سەرکەوتنی چارەسەریش پێویستە بەڕێز عەبدوڵا ئۆجەلان ئازاد بکرێت.

4. کەنەکە پشتگیریی لە بانگاشەو دامەزراندنی خۆبەڕیوەبەری دیموکراسی لە باکوری کوردستان دەکات. هەروەها پشتگیریی لە دەسکەوتە کلتوری و سیاسیەکانی خۆبەڕیوەبەریەکانی هەرێمەکانی تر ئەکات. داوا لە ھەموو رێکخراوە سیاسیەکانی کوردستان دەکات کە پشتگیری بکەن. هەروەها بۆ بەدیهاتنی ئاشتی و دیموکراسی لە تورکیا، کەنەکە داوا لەگەلی کوردستان و هێزە دیموکراتەکان دەکات لە هەڵبژارنەکانی مانگی نۆڤەمبەری داهاتوودا پشتگیری هەدەپە بکەن. سەرکەوتنی هەدەپە ئاشتی و دیموکراسیەکی رادیکاڵ مسۆگەر دەکات.

5. کەنەکە پشتگیریی خۆبەڕیوەبەری دیموکراتک لە رۆژاوای کوردستان دەکات. داوا لە هەموو پارت و رێکخستنەکان دەکات کە هاوکاری بکەن. ناکۆکیە ناوخۆییەکانیان بە دیالۆگ چارەسەر بکەن.

6. کەنەکە کێشەی کۆچبەریی لە سەرانسەری وڵات بە مەترسیەکەی گەورە دەزانێ. بە تایبەتی لە باشوورو رۆژاوای کوردستان. بۆیە داوا لە حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات بۆ چارەسەری ئەو پرسە کاری جدی و لێکۆڵینەوەی زانستی و مەیدانی بکرێت. داوا لە هەموو رێکخراوە کوردستانیەکان دەکات لە دژی کۆچبەری هەڵوێست بگرن.

7. کەنەکە سیاسەتی رژێمی کۆماری ئیسلامی ئێران لە دژی گەلی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستان و گەلانی تری ئێران مەحکوم دەکات و سیاسەتی نامرۆڤانەی زیندانیکردن، ئەشکەنجەدان و لە سێدارەدانی ئازادیخوازو چالاکوانانی سیاسی و سڤیل و کاسبکارانی بژێوی شەرمەزار دەکات. گەلی کوردستان لەو بەشەدا بۆ چارەسەری و بەدیهێنانی مافی چارەیخۆنووسین خەباتێکی بێوچان بەڕیوەدەبات. هەروەها کەنەکە داوا لە رژێمی کۆماری ئیسلامی ئێران دەکات کە لەسەرانسەری ئێران رۆژهەڵاتی کوردستان رێ بە بەکارهێنانی مادە هۆشبەرەکان نەدرێت و رێوشوێنی پێویست بۆ ئەو مەبەستە بگیرێتەبەر.

8. کەنەکە پشتگیری لە داخوازیەکانی گەلی کوردستان لە خۆراسان دەکات، ئەوان دەیانەوێ هەرێمەکەی خۆیان بەڕیوەببەن و زمان و کلتوری خۆیان بپارێزن.

9. کەنەکە کوشتن و زوڵم و زۆری لەسەر ژنان، وەکو کوشتن و ئەتککردی مرۆڤایەتی دەبینێت. ھەموو تاوانێک بەرامبەر بە ژنان شەرمەزار دەکات. داوا لە ھەموو پارت و رێکخراوە سیاسی و سڤیل و کۆمەڵایەتیەکان دەکات کە لە دژی ئەو تاوانکاریانە ھەڵوێست وەرگرن و خەباتێکی بێ وچان بکەن.

10. داهاتوو له دهستی گهنجاندایه. گهنج پاشهرۆژی گهلن. کهنهکه له ئاوهدانکردنهوهی کۆمهڵگهیهکی نوێدا رۆڵیکی مهزن دهداته گهنجانی کوردستان و تاراوگه. لهبهرئهوه داوا له ههموو دهزگاو دامهزراوهکانی کوردستان دهکا که سهرنجی تواناکانی گهنجان بدهن و لێیان به خاوهن دهرکهون.

11. کەنەکە داوا لەگەلی کوردستان دەکا بە بەرپرسیارێتیەوە زمان و کلتورو کەلەپوری کوردی بپارێزرێت. هەروەها پشتگیری هەڵمەتی بایکۆتکردنی خوێندنگا تورکیەکانی دەوڵەتی تورکیا لە باکوری کوردستان دەکات. بۆ بەدەستهێنانی مافی خوێندن بە زمانی زگماکی لە هەر بەشێکی کوردستان خەبات دەکات.

12. کەنەکە پشتیوانی بڕیاری کانتۆنەکانی رۆژاوا سەبارەت بە خوێندن بە زمانی کوردی و زمانەکانی تری هەرێمەکە دەکا. کەنەکە کە پێوستی دەزانێ کە رێگری لە پلانی هەندێ دەولەت بکرێت کە دەخوازن لە هەرێمی کوردستان پەرە بە زمانی تری دەرەوەی زمانی کوردی بدەن و پرۆسەی ئاسیمیلەبوون (تواندنەوە) درێژە پێبدەن.

13. کەنەکە ، رۆڵی میدیا و دەزگا راگەیاندنەکانی کوردستان بە گرنگ دەزانێت، بۆیە ھەر دەستدرێژی و پێشێلکاریەک لە بەرامبەری قبوڵ ناکات و داوا لە ھەموو میدیاکار و دەزگاکانی راگەیاندن لە کوردستان دەکات، کە رۆڵی ئەرێنی خۆیان ببینن و ئەرکە نەتەوەیی و نیشتیمانیەکانی خۆیان بە جێبگەیێنن.

14. کەنەکە داوا لە هەموو پارت و رێکخراوە کوردستانیەکان دەکا کە بەرژەوەندی باڵای نەتەوەیی و نیشتمانی کوردستان لەبەرچاو بگرن. بەرژەوەندی تەسکی حزبایەتی نەخەنە پێش بەرژەوەندی نەتەوەیی و نیشتمانی.

15. کەنەکە دەخوازێ گرنگی بە جیھانی رەوەندی کوردی بدرێت. لە ئەکتیڤکردن و رۆڵبینینی ئەرکە نەتەوەیی و نیشتیمانیەکانیان. پێویسته تێکۆشان بۆ پێشخستنی دۆزی گەلی کورد و کوردستان لە بواری دیپلۆماسی و دۆستایەتی گەلاندا پەرەپێبدرێ.

16. کەنەکە ، داوای پاراستنی مافە رەواکانی ھەموو نەتەوەکانی تری کوردستان دهکات. ههروهها پێویسته خهڵکی ئاسوری- سریانی- کلدانی نیشتهجێی کوردستان، وهک هاوبهشی کوردستان سهیر بکرێن. هەروەها کەنەکە هێرش بۆ سهر ئاسوری و کلدانیەکانی موسڵ و ناوچەکانی تر شەمەرزار دەکات و پشتگیریی و هاوکاری خۆی بۆ ئەوان ئاشکرا دەکا.

17. کەنەکە ، بە توندی کوشتار و زۆڵم و زۆری لە سەر ئێزدیەکان شەرمەزار دەکات. بانگی گەلی کوردستان، ههموو پارت رێکخراوی سڤیل، ھەروەھا ھەردوو دەسەڵاتی باشور و رۆژاوای کوردستان دەکات کە ھاوکاری ھەمەچەشنە و پارێزگاریەکی جیدی کۆمەڵگای ئێزیدیەکان بکهن، ماف و داواکاریە رەسەنەکانیان بپارێزن. کەنەکە داوا لە ناوەندە نێودەولەتیەکانی وەک یەکێتی ئەوروپاو نەتەوە یەکگرتووەکان دەکا کە کۆمەڵکوژیی یەزیدیەکان وەک جینۆساید بناسن. هەروەها بۆ رزگارکردنی ژن ە منالە یەزیدیە دیلەکانی لای داعس هانگاوی جدی بنێن.

18. کەنەکە سیاسهتی ههڵاوێردن چهوساندنهوهی خهڵکی ئێمهی یارسان له لایهن رژێمی ئێرانهوه ئیدانه دهکات. ههروهها داوا له ههموو هێزه کوردستانیهکان دهکا که به جدی پشتیوانی خهڵکی یارسان بکهن.

19. کەنەکە ئهو سیاسهتی جیاوازی و ههڵاوێردنانهی که به تایبهتی لهسهردهمی حوکمی ئاکهپهدا دژ به خهڵکی ئێمهی عهلهوی پهێڕهو دهکرێن شهرمهزار دهکا. داوا له ههموو هێزه کوردستانیهکان دهکا که زیاتر بهدهنگ عهلهویهکانی کوردستانهوه بێن و پشتگیریان بکهن.

20. کەنەکە بە توندی تێکدان و خاپورکردنی شوێنەوارە مێژوویەکان لە لایەن هێزە توندڕەوەکانەوە شەرمەزار دەکا. ئەو شوێنەوارانە بەهاو مڵکی مرۆڤایەتین. بۆیە داوا لە رای گشتی جیهانی دەکا لەو بارەیەوە دەنگ هەڵبڕن.

هەروەها ئەنجامی هەڵبژاردنی هاوسەرۆکی ئەندامانی کەنەکە بەم شێوەیە بوون:

هاوسەرۆکان

1. نیلوفەر کۆچ

2. رێبوار رەشید

ئەندامانی کۆنسەی بەڕێوەبەری کەنەکە

1. عەبدولکەریم عومەر
2. ئادەم ئوزون
3. بەهزاد پیرموسا
4. دڵشا عوسمان
5. ژاڵانە نەقشبەندی
6. کامەران بەرواری
7. نوعمان ئوگور
8. پەروین عەزیز سەعید
9. رەفیق غەفور
10. شەهلا حەفید
11. سونگوڵ کارەبولوت
12. تاهیر کەمالیزادە
13. یەڵماز گونەی
14. زەینەب موراد فەیلی
15. زوبێر ئایدار

ئەندامی یەدەکی کەنەکە
1. مەدەنی فەرحۆ
2. فاروق جەمیل
3. رودی مەلەک

پارت و رێکخستنی سیاسی ئەندامی کەنەکەش بەم شێوەیەن:
1. پارت دیموکراتی بەیت نەهرەین
2. بزووتنەوەی دیموکراتی گەلی کوردستان
3. بزووتنەوەی دیموکراتیکی یارسان
4. جڤاکا ئیسلامیا کوردستان
5. دەستەی نیشتمانی عەرەبی ( الهیئه الوگنیه العربیه )، رۆژاوا
6. پارتی دیموکراتی کوردی سوری- الپارتی
7. فیدراسیۆنی عەلەویەکانی کوردستان
8. فیدراسیۆنی یەزیدیەکانی کوردستان
9. هاوبەندی یەزیدیەکانی سوریا، رۆژاوا
10. حزبی شیوعی کوردستان
11. حزبی ئایندەی کوردستان
12. کۆنگرەی جڤاکی دیموکراتی کورد- ئەوروپا
13. کۆما جڤاکێن کوردستان، کەجەکە
14. کۆما ژنێن کوردستانێ
15. کۆمەلەی ئیسلامی کوردستان
16. کۆنگرەی گەلی میزۆپۆتامیا( کۆنگرەی کۆمەڵەی بەین نەهرەین)
17. کۆنگرەی یەزیدیەکانی روسیا
18. ئۆتۆنۆمی فیدراڵی کوردەکانی روسیا
19. پارتی دیموکراتی کورد- سوریا
20. پارتی دیموکراتی کوردستانی سوریا
21. پارتی پارێزگارانی کوردستان
22. پارتی سەوزی کوردستان
23. پارتی سۆسیالیستی دیموکراتی کوردستان
24. پارتی زەحمەتکێسانی کوردستان
25. پارتی چەپی دیموکراتی کوردی سوریا
26. پارتی چەپی کورد لە سوریا
27. پارتی گۆڕینی دیموکراتی میزۆپۆتامیا
28. پارتی کەسکی کوردستان-رۆژاوا
29. پارتی کۆمۆنیستی کورد-سوریا
30.پارتی کۆمۆنیستی کوردستان-ک.ک.پ
31. پارتی لیبراڵی کوردستان- رۆژاوا
32. پارتی رزگاری کوردستان
33. پارتی یەکێتی نیشتمانی ئازادی کوردستان-رۆژاوا
34. پارتی ئیسلامیی کوردستان
35. پارتی ژیانی ئازادی کوردستان-پژاک
36. پارتی یەکێتی دیموکراتیک- پەیەدە
37. سازمانی خەڵکی کرمانجی باکوری خۆراسان
38. تەڤگەری یەزیدیەکانی کوردستان
39. تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان
40. تەڤگەری چاکسازی-سوریا
41. تەڤگەری ژنی کورد لە ئەوروپا
42. تەڤگەری نوژەنی کوردستان- رۆژاوا
43. یەکێتی نەتەوەیی رێکخستنەکانی کوردستان لە وڵات
44. یەکێتی نەتەوەیی دیموکراتیکی کوردستان

چاودێرو میوانەکانی پازدەهەمین جڤاتی کەنەکە ئەمانە بوون:
1. بزووتنەوەی گۆڕان
2. کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان
3. یاکگرتووی ئیسلامی کوردستان
4. یەکێتی نیشتمانی کوردستان
5. پارتی یەکێتی کوردی سوریا - الوحده
6. پارتی سەربەخۆیی کوردستان

ئینستیتوت و رێکخراوی مەدەنی ئەندامی کەنەکە
1. ئاتەشگەی زەردەشتیان – سوید
2. رێکخراوی ئاسودە. دژی توندوتیژی دژ بە ژنان
3. کۆردیناسیۆنی ناوەندی جڤاکی دیموکراتەکانی کورد – فەرەنسا
4. چاودێری کوردۆساید – چاک
5. چاودێری کوردۆساید- چاک، رۆژاوا
6. ئەنجومەنی ژنانی هەڵەبجە
7. ئینستیتوتی کورد – ئەڵمانیا
8. ئینستیتوتی کورد – برۆکسل
9. ئینستیتوتی کورد – ستۆکهۆڵم
10. فیدراسیۆنی زیندانیانی سیاسی
11. کۆمەڵەی گەیاندن – هەولێر
12. کۆمیتەی کوردستان لە ئەرمەنستان
13. کۆمیتەی بڵمندی سوببی – کەرکوک
14. مەجلیسی گەل – مەخمور
15. مەجلیسی ژنانی یەزیدی
16. مەجلیسی شەنگاڵ لە دیسپۆرا
17. کۆردیناسیۆنی ناوەندی جڤاکی دیمەکراتانی کورد – ئەڵمانیا
18. ناوەندی پەروەردەی کوردو ئەمەریکا – باشوور
19 . ناوەندی پەروەدەی مارگرێت – سلێمانی
20. پلاتفۆڕمی هەورامان
21. رێکخراوی ئازەرمیهر
22. رێکخراوی رزگاربوانی چەکی کیمیایی – هەڵەبجە
23. رێکخراوی نوێ – باشوور
24. تەڤگەری گەشەدان و پێشخستن – باشوور
25. رایەڵەی پەیامنێرانی لێکۆڵینەوەی رۆژنامەگەری = ئێراق
26. یەکێتی رێکخستنەکانی کورد لە ئۆکرانیا
27. یەکێتی ماڵباتی کورد – یەکماڵ، ئەڵمانیا
28. یەکێتی مامۆستایانی کوردستان